Klasiktir: bizde neden boyle degil?

Yaklasik 14 senedir, dile kolay 14 sene, Amerika'da yasiyorum. Her ne kadar kendi kendime, icimden yapsam da pekcok kiyaslama, dilimle "Turkiye'de bu boyle, bak burada su sekilde, bu sekilde" benzeri sozcukler sarf etmedim pek.

Ama simdi yapacagim boyle birsey. Bunu yapmama sevgili Ayse'nin bu yazisi vesile oldu. Ayse ne guzel betimlemis Turkiye'de okuldan cikan cocuklarin halini "hortumdan fiskirircasina". Oyledir degil mi gercekten de, teneffus olsun, okul bitisi olsun ipini koparircasina cikar cocuklar siniflardan okul bahcesine. Bizim zamanimizda da oyleydi, simdi de oyleymis... 

*** *** **

Selim ilk okula basladiginda benim ilk dikkatimi ceken "duzen" di. Ister sinif icinde olsun ister sinif disinda cocuklarin, hem de 5 yasindan itibaren buyugunden kucugune tum cocuklarin, her daim okulda bir duzen icinde hareket etmesi gercekten sasirtmisti beni. Bu Boston'daki okullarda da boyleydi burada da boyle. 

Oncelikle cocuklar sikca tenefuse cikmiyor burada. Arada bir siniftan, ya da aktiviteden digerine gecis oldugu icin ihtiyac hissedilmiyor zannediyorum. Buyuk tenefusleri var, once kucuk siniflar (anasifindan-2. sinifa kadar) ogle yemeklerini yiyor 20-25 dakika kadar, sonra tenefuse cikiyorlar. Kucuk siniflar yemekteyden buyuk siniflar (3., 4., ve 5. siniflar) tenefus yepiyor, buyuk siniflar yemekteyken kucukler tenefus yapiyor. Boylelikle buyuklerle kucukler bahce- oyun alanlarinda pek karsilasmiyorlar. Yani kucuklarin buyuklere ezilmesi gibi birsey sozkonusu degil. Tenefuse cikarken de siniflardan siraya girip sirada cikiyorlar disariya. Okul koridorlarinda bagirma, kosturma gibi bir durum olmuyor. 

OKul bitiminde ise, daha siniflarda ayriliyor ve siraya giriyor cocuklar, okul otobusune (yani servise) binecek cocuklar, yuruyerek gidecek cocuklar, ve ailelerinin arabayla aldigi cocuklar diye. Ve her ogretmen ve yardimci ogretmen yine sira dahilinde bu cocuklara eslik ediyorlar disariya cikincaya dek. Disarida genelde 5. sinif ogrencilerinin gorevleri oluyor, kucuk siniftan ogrencileri servise eslik etmek, bayragi gondere cekip indirmek, sira duzenini saglamak gibi. Bunlara "emniyet gorevi" (safety job) diyorlar ve 5. sinifa gecen ogrenciler bu gorevleri dort gozle bekliyorlar. Selim bu sene 5. sinifta oldugu icin bayrak gorevlisi olmak istemis, 4 cocuk birlikte bayragin gondere cekilip indirilmesinden -her sabah ve aksamustu yapiliyor bu islem- ve duzgunce katlanip mudur odasina goturulmesinden sorumlu. Kerem ise su anda 2. sinifta ve 5. sinifa geldiginde kucuk cocuklari servise goturme isini yapmak istedigini soyluyor. 

Duzen, sistem dahilinde ne ogrenciler itisip kakisiyorlar, ne de ogretmenler avazi ciktigi kadar bagirip disipilini saglamak adina cocuk psikolojisini bozacak hareketlere girisiyorlar. Sistem dahilinde herkes mutlu anlayacaginiz. 

*** *** ***

Zor birsey mi sistem oturtmak? Elbette degil ancak, herkesin katilmasi ve sureklilik gereken birsey. Malesef Turkiye'de egitimin icerigi, sinav-olcum sistemleri yap boz haline gelmisken davranis duzenikonusunda nasil bir sistem uzerinde calissinlar ki? 

Biz yine de umut edelim, belki bir gun?