Cocuk kitaplarimiz...

Gecikmis bir ebe-sobe yazisi bu. Anne Cafe'nin bu yazisinda sobelendigimi gorur gormez yazmak istedigim halde bir turlu yogunluklar pesimi birakmadi ve bu yaziyi yazmak bu gunun bu sabah saatlerine kaldi. Oysa ki fotograflari gecen hafta cekip hazir etmistik. Bu sobelemeyi yazmaya cok hevesliydim, hevesliyim zira konu kitap olunca ayri bir sevke geliyorum. Kitaplar, ayri bir deger tasiyor benim icin. Ve cocuklarima da bu degeri hissettirmek, onlarin da yasamlarinda kitaba ayni ozeni gostermesini istiyorum. 


Hadi baslayalim o zaman!

Kitap secerken dikkat edilecek ozellikler yasiyla degisen bir durum diye dusunurken farkettim ki oncelikle yasina uygunlugu onemli bir kriter. Ornegin Selim'e asagidaki gibi, minik parmaklariyla kolayca acabilecegi, kalin karton sayfali kitaplarla baslamistik. (bebeklikte agzina alabildigi bez kitaplari yazmiyorum artik :) ). Simdi bu kitaplari Kerem okuyor. Bu kitaplarda- bu yas grubu icin, 1-2 yas arasi denilebilir- aradigim en onemli ozellikler, resimlerinin anlasilir olmasi, dikkatini cekecek renlerde olmasi, gunluk yasama dair cesitli kelimeleri barindirmasi diyebilirim. Bu tarz kitaplari okurken -ya da cocugunuzla birlikte bakarken- size onemli rol dusuyor. Oncelikler her resmi anlatmak, canlandirmak, onun dunyasina eklemek sizin isiniz. Ornegin asagidaki civcivleri saymakla kalmayip, civcivin "cik cik" dedigini, sari yumusak tuyleri oldugunu anlatip, gosterebilirsiniz. Miniginizin sanra kendi kendine bu kitaplara bakip ayni seyleri yapmaya calistigini gormek sizi cok mutlu edecek!

Selim buyudukce daha cok hikaye yonu agir basan kitaplara yoneldik. Bu kitaplarda yine resimleriyle birlikte icerigine cok onem veriyorum. Icerik konusunda duygulari anlatan, anlamlandiran kitaplari begeniyorum.
Ingilizce kitaplarda "Scholastic" yayinevi var, ornegin "No David" isimli kitabi sseviyor  Selim. Kitap sadece resimlerden ve cesitli tonlamalardaki "no David" yazisindan ibaret olmasina ragmen cocuklara ne yapmamalari gerektigini ogretiyor. Ornegin yemegiyle oynayan David resminde "no David" yazisini okuduktan sonra, cocugunuza " yemegiyle oynamak yerine simdi sence David ne yapmali" diyerek cocugunuzu dogru davranisi kendisinin bulmasini gosterebilir, boylelikle onu dogru davranisa yoneltebilirsiniz.
Bu kitaplar ayrica cocuklarin kendilerini tanimasina da firsat taniyor. Ornegin "The Way I feel", cesitli duygulari cocuklara tanitan, onlar icin anlamlastirab bir kitap, arkadasim benimle oynamayinca uzgun oluyorum, babam kardesimi kucaklayinca kiskanabiliyorum gibi. Ve kitap bunlarin saglikli duygular oldugu mesajini veriyor cocuklara.
"I love you because you are you" da basligindan anlasilacagi gibi, nasil olursa olsun utangac, kizgin, uzgun, hircin, mutlu ... bir anne ve babanin cocugunu her zaman her kosulda sevecegi mesajini iceren bir kitap.

Asagidaki kitaplar bu seriden bizim sevdigimiz bir kaci:

Bizim icin cocuklarimizin Turkceyi de iyi ogrenip konusmalari cok onemli. Bu nedenle pakcok Turkce kitabimiz da var. Turkiye'de de cok guzel cocuk kitaplari oldugunu gormek sevindiriyor beni. Bu kitaplardan ozellikle karakterlerle davranis egitimi tarzi kitaplari sectigimi farkettim. Belli bir favorisi yok Selim'in. Donem donem degisiyor okuduklarimiz. Ama Atakan'i daha cok okuyoruz sanki bu aralar :)

Ben kendi cevaplarimla bu yaziyi bitirmeden sorulara donmek iyi olacak sanirim. 

Evet, kitabin kapak tasarimi ve grafiklari onemli bir konu. Ancak tasarimin guzelligini cocuklar icin anlasilir resimli olmasi belirliyor bence. Resim hem cizgileriyle anlasilir olmali hem de kitabin icerigini yansitmali ki okumayi bilmeyen cocugunuz sadece resimlerine bakarak hikayeyi anlatabilsin. 

Bu Selimle cokca yapmaya calistigimiz bir yontem. Ornegin bazen Selim'e simdi kitap okuma zamani dedigimde gidip kendi kendine resimlerine bakarak kitaplari anlattigini goruyorum. Bazen sadece resimden hikayeyi %95 anlatabiliyor.

Kitaplari secerken faydaci ve ogretici olmasina dikkat ederek bazi kitaplardaki-hikayelerdeki didaktik yaklasimi destekliyor muyum diye dusunmeden edemedim ama didaktik deyince Hansel ve Gratel gibi hikayeler geliyor aklima. Bu yaklasim ozellikle son donem 19. yuzyil ve ilk donem 20. yuzyil Alman cocuk edebiyatinda bolca mevcut. Ama zannediyorum bu tarz cocugu korkutan didaktik yaklasim cok da fazla yok gunumuzde. Ozellikle karakterinin olustugu 3-7 yas arasinda dogru davranislari ogreten kitaplari severek okuyoruz.

Bir de tamamen ogrenmeye yonelik Tubitak yayinlarini da severek okuyoruz. Ayse teyzemizin tanistirdigi Merakli Minikleri edinmeye calisiyoruz mumkun oldugunca. Olcum, zaman, hastahanede, discide gibi kitaplarda ozellikle gercek hayatta ornegin dis doktoruna gidilecegi zaman okunacak kitaplar. Yani gostererek okundugu zaman cok kalici oluyor. 

Cocuk kitabi yazmak istiyorum aslinda. Kafamda kurguluyorum cesitli temalar. Ve bu temalar yine ogretici birseyler yonunde. Bu, zannediyorum cocuklarin psikolojik gelisimlerine onem vermemden kaynaklaniyor. Istiyorum ki guzel karakterli, dogru insanlar, kendileriyle ve cevreleriyle barisik, mutlu birer birey olsunlar.

Ve kitaplar bu egitimde cok onemli bir yere sahip.